چند سوال درباره‌ی روزه داری در ماه مبارک رمضان
آیا روزه باعث افت قند خون می شود؟ آیا روزه سبب کاهش وزن می شود؟ چه غذاهایی برای سحری مناسب است؟ آیا بدون سحری می توان روزه گرفت؟ چه غذاهایی برای افطاری مناسب است؟
آیا روزه باعث افت قند خون می شود
اگر فاصله بین دو وعده ی غذایی بیش از حدود 10 ساعت نباشد ، قند خون به میزان طبیعی حفظ می شود ، اما در گرسنگی های طولانی تر ، مثلا در روزه بی سحری به ویژه در روزهای طولانی سال ، قند خون ، به کمتر از میزان طبیعی کاهش می یابد و این موضوع به ویژه در نوجوانان خطر آفرین است.
آیا روزه سبب کاهش وزن می شود؟
در کسانی که به نحو صحیح روزه می گیرند و دو وعده غذایی نسبتا سبک در سحری و افطار می خوردند ، روزه سبب کاهش وزن می شود . به بیان دیگر ، اگر در هنگام روزه داری یک وعده غذایی انسان حذف شود ، طبعاً کالری دریافتی کمتر از نیاز بوده و برای تامین بقیه آن از چربی ذخیره در بدن استفاده خواهد شد و وزن کاهش می یابد. اما اگر غذای مصرفی در سحر ، افطار و تا هنگام خواب در حد نیاز بدن و یا حتی بیشتر باشد ، افراد به دلیل کاهش فعالیت بدنی ، دچار اضافه وزن نیز می شوند.
چه غذاهایی برای سحری مناسب است
سحری باید ویژگی یک وعده ی ناهار را داشته باشد ، ضمن این که باید به گونه ای باشد که احساس تشنگی را به حداقل برساند. غذاهایی که آب جذب می کنند ، مثل ماکارونی ، ته دیگ و آش رشته ـ ایجاد تشنگی می نمایند . استفاده از سالاد و هندوانه تا حدود زیادی مانع تشنگی می شود.
آیا بدون سحری می توان روزه گرفت
*** بهتراست بدون سحری روزه نگیریم ***
به خصوص در نوجوانان گرسنگی 24 ساعته سبب افت شدید قند خون و تحلیل رفتن عضلات می گردد که بسیار زیان آور است . گاهی روزه داران در انتهای شب اقدام به خوردن شام نموده و سحری میل نمی نمایند که این هم روش مناسبی نیست. شام کامل در آخر شب به هیچ عنوان نمی تواند جایگزین مناسبی برای سحری باشد.
چه غذاهایی برای افطاری مناسب است
به دلیل آن که معده چندین ساعت خالی بوده ، بهتر است با مایعاتی که تقریبا درجه حرارت بدن را دارند، افطار را شروع کنید. آب جوشیده خنک شده یا چای کمرنگ یا سوپ های کم چرب و رقیق برای این منظور مناسب اند . بهتر است قند یا خرما که سریعا جذب می شوند با آب جوشیده خنک شده یا چای مصرف گردد تا قند خون را کمی افزایش دهد.
آیا خوردن دو وعده غذا به جای سه وعده برای بدن ایجاد مشکل می کند
اصولا هیچ ترجیحی برای آن که از افطار تا سحر مثلا سه وعده یا چهار وعده غذا بخوریم ، در بزرگسالان وجود ندارد ، اما در کودکان و نوجوانان به سبب کوچک بودن حجم معده ، حتما سه وعده ی غذایی اصلی و دو میان وعده لازم است. در مورد نوجوانانی که روزه بر آنان واجب است ، باید حجم و کیفیت دو وعده غذای سحری و افطاری در حدی باشد که نیازهای آنان را تامین کند و رشد آنان را به تعویق نیندازد
آیا روزه سبب زخم معده می شود؟
عوامل بروز زخم معده متعدد است. اضطراب و استرس و همچنین توان بدن در خنثی کردن اسیدهای معده نقش مهمی در این زمینه دارند. اصولا چون افراد روزه دار از یک آرامش عرفانی برخوردارند. زمینه ای برای پیدایش زخم معده فراهم نمی شود. البته کسانی که زخم معده دارند ، به ویژه در دوران فعال بیماری ، ممکن است روزه گرفتن سبب تشدید عوارض شود.
آیا روزه مانع درس خواندن می شود؟
در ساعات آخر روز و قبل از افطار ، به دلیل کاهش نسبی قند خون ، قدرت تمرکز و یادگیری پایین می آید ، البته افراد با هم تفاوت دارند ، بهتر است که دانش آموزان و دانشجویان درس خواندن را از صبح زود شروع کنند و ساعات های آخر روز را برای استراحت بگذارند.
آیا روزه سبب کمبود ویتامین ها و املاح بدن می شود؟
با خوردن سبزی و میوه و شیر در دو وعده ی سحر و افطار ، نیاز بدن به ویتامین ها و املاح بدن به خوبی تامین می شود. نکته بسیار مهم ضد عفونی کردن سبزی خوردن است که در اینجا به طور خلاصه به آن اشاره می کنیم:
پس از پاک کردن سبزی ها ،باید آن ها را در ظرف بزرگ بریزیم و یکبار با آب می شوییم . ( مرحله ی زدودن گل و لای ) سپس روی سبزی ها در حالی که در آب هستند، چند قطره ( بستگی به مقدار سبزی دارد) مایع ظرفشویی اضافه می کنیم و با حرکت دست سبزی ها را به دقت در این می شوییم ( مرحله انگل زدایی ) . سپس سبزی ها را آبکشی کرده و پس از افزودن مجدد آب ، به ازای هر 10 لیتر آب ، یک قاشق چای خوری پرکلرین ( یا مواد ضد عفونی کننده ی دیگر ) اضافه نموده ، سبزی ها را در این وضعیت برای 10 دقیقه رها می کنیم ، در آخر سبزی ها را با آب خالص می شوییم.
بهناز فیروزی کارشناس تغذیه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار
نظر دهید