چاپ    ارسال به دوست

بیماری بوتولیسم چیست

چند دقیقه باز آموزی # بخوانیم و به دیگران آموزش دهیم.

بیماری بوتولیسم چیست؟

بوتولیسم بیماری است که از طریق مسمومیت غذایی با خوردن غذاهای کنسروی و جوشانده نشده، ایجاد می شود. بوتولیسم یک نوع مسمومیت غذایی جدی ولی غیرمسری است که معمولاً در اثر خوردن غذای آلوده به سمی که شدیداً دستگاه عصبی را متأثر می‌کند، رخ می‌دهد. با توجه به قرار گرفتن در فصل تابستان و تهیه برخی محصولات کنسروی خانگی همچون رب گوجه‌فرنگی، کشک خانگی، لبنیات خانگی (پنیر ، دوغ ، ماست) و غیره، احتمال اینکه به دلیل رعایت نکردن نکات بهداشتی در زمان آماده‌سازی و شرایط و زمان صحیح پخت و نیز نگه‌داری نامناسب مواد غذایی تولیدی، این مواد در مدت نگه‌داری توسط میکروارگانیزم‌ها آلوده شوند، وجود دارد.

از جمله میکرو ارگانیزم‌هایی که غذاهای کنسرو شده خانگی به آن آلوده شده و بسیار خطرناک است، باکتری «کلستریدیوم بوتولنیوم» و سم خطرناک و کشنده «بوتولینوم» است که فرد به دلیل مصرف این نوع مواد غذایی و مسمومیت با سم بوتولینوم به بیماری «بوتولیسم» مبتلا می‌شود.

کلستریدیوم بوتولنیوم و اسپورهای آن در همه جا، از جمله خاک و آب وجود دارد. باکتری و اسپورهای آن چنانچه در محیط مناسب غذایی و با دمای مطلوب قرار گیرند، شروع به رشد و تولید سمی قوی می‌کنند که در صورت استفاده از مواد غذایی حاوی سم بوتولیسم، مصرف‌کننده به شدت مسموم شده و حتی ممکن است در صورت تاخیر در مراجعه به مراکز درمانی ، جان خود را از دست بدهد.

این میکرو ارگانیزم به راحتی در غذاهای خانگی یا در رستوران‌هایی که شرایط مطلوب و مناسب تولید و نگه‌داری رعایت نشود، شروع به رشد و تولید سم کرده و ماده غذایی را فاسد می‌کند. در غذاهای کنسرو شده با توجه به خروج اکسیژن و در صورت رعایت نکردن شرایط صحیح پخت و دمای مناسب، اسپورها شروع به رشد کرده و در نهایت سم کشنده تولید می‌کنند.غذای رستوران‌ها نیز می‌تواند باعث این بیماری شود که این امر به علت نگه‌داری نامناسب ماده غذایی به‌وجود می‌آید؛ مثل سالادهای سیب‌زمینی سرو شده در رستوران‌هاکه در شرایط نامناسب نگهداری شده اند.

انواع بوتولیسم

چندین نوع بوتولیسم وجود دارد که شایع‌ترین آن‌ها عبارتند از بوتولیسم زخم که بیش‌تر افراد تزریقی به آن مبتلا می‌شوند؛ بوتولیسم نوزادان که با دادن عسل به نوزاد بروز می‌کند؛ بوتولیسم غذایی که از طریق مصرف کردن مواد غذایی همچون کنسروها و لبنیات محلی فرد را مبتلا می‌کند. همچنین بوتولیسمی که به دلیل تزریق زیبایی به فرد منتقل می‌شود و در نهایت بوتولیسم بدون علامت که از طریق جراحی شکم و مصرف آنتی‌بیوتیک زیاد به فرد منتقل می‌شود.

علائم و نشانه‌ها بوتولیسم چیست؟

نشانه‌ها و علائم بوتولیسم به نوع آن بستگی دارد. در مواردی که بیماری ناشی از مصرف مواد غذایی باشد، علائم آن عبارت است از حالت تهوع، استفراغ و اسهال که به‌دنبال آن یبوست و نفخ نیز مشاهده می‌شود. ممکن است بیمار علائم دیگری از جمله ضعف و مشکل در تنفس نیز داشته باشد. این علائم معمولا در فاصله بین ۱۸ تا ۳۶ ساعت بعد از مصرف ماده غذایی آلوده مشاهده می‌شود، ولی ممکن است آشکار شدن علائم از ۳ ساعت تا ۸ روز بعد از مصرف، اتفاق بیفتد.

راه‌های پیشگیری از ابتلا به بوتولیسم

افراد برای پیشگیری از این بیماری باید خود را در محیط آلوده قرار ندهند؛ همچنین اگر دچار زخم شده‌اند به سرعت آن را ضدعفونی کنند تا از ورود این باکتری به بدن پیشگیری شود؛ افرادی که موادمخدر مانند هروئین تزریق‌ می‌کنند، مستعد ابتلا به این بیماری هستند؛ چرا که تزریق در محیط آلوده سبب ایجاد این بیماری کشنده می‌شود. همچنین یکی دیگر از عوامل ابتلا به این بیماری زخم است و اگر یک زخم  قرمز، متورم، دردناک، گرم، پر از چرک و همراه با تب باشد، آلوده است و نیاز به درمان سریع دارد.

در رابطه با راه‌های پیشگیری از ابتلا به بوتولیسم غذایی، غذاهای کنسروی مانند تن ماهی، لوبیا چیتی و غیره، کشک و پنیرهای محلی زمینه ساز ابتلا به بوتولیسم هستند و افراد حتما باید قبل از مصرف مواد غذایی کنسروی آن‌ها را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه خوب بجوشانند. همچنین از خوردن غذاهای آماده اگر قوطی آن‌ها ورم کرده یا بوی ماندگی می‌دهد، خودداری شود و هرگز غذا را در هوای اتاق رها نکنید، زیرا عامل بیماری در هوا و خاک وجود دارد و به راحتی روی غذا نشسته و رشد می‌کند.

باید قبل از مصرف پنیرهای محلی و کشک از سالم بودن آن‌ها مطمئن شد، در غیر این‌صورت اگر سم بوتولیسم در مراحل اولیه وارد دستگاه گوارش شود، باید  به محض دیدن علائم غیرعادی در بدن به پزشک گوارش مراجعه کرده تا با انجام اقدامات درمانی دقیق بتوان این سم را خارج کرد، در غیر این‌صورت وجود این باکتری در بدن می تواندزندگی فرد را به خطر بیندازد.

روابط عمومی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار

اخبار و اطلاعیه 

#دانشگاه_علوم_پزشکی_سبزوار     

را در لینک های زیر دنبال کنید. 

سایت دانشگاه:   

🆔 www.medsab.ac.ir   

پیام رسان ایتا :   

🆔 https://eitaa.com/medsabzevar   

پیام رسان بله:   

🆔  https://ble.ir/medsabzevar

تاریخ درج خبر: يکشنبه ١ مرداد ١٤٠٢    / شماره خبر:  ١٦٨٤٦  / تعداد بازدید:  4140