گروه بهبود تغذیه جامعه

شرح وظایف مراقب ناظر مراکز و مراقب سلامت / ماما در پایگاه و بهورز در خانه بهداشت

*     تدوین برنامه عملیاتی سالانه مرکز و خانه بهداشت در راستای برنامه عملیاتی سطح بالاتر (دانشگاه و دفتر بهبود تغذیه جامعه)

*     آگاهی از دستورالعمل های واحد بهبود تغذیه جامعه و بایگانی موارد

*     آگاهی از مشکلات تغذیه ای شایع در جمعیت تحت پوشش

*     شاخص گیری و آگاهی از وضعیت شاخص های تغذیه ای در جمعیت تحت پوشش و پایش روند شاخص ها و برنامه ریزی جهت ارتقا شاخص

*     اجرای برنامه های آموزشی متناسب با شاخص ها و مناسبت ها و برنامه های ابلاغی دفتر بهبود تغذیه جامعه و تاکید بر رعایت تغذیه صحیح

*     پایش و نظارت بر اجرای مراقبت های تغذیه ای توسط بهورز در خانه های بهداشت ( هر بهورز 2 بار در سال پایش شود)

*     اندازه گیری های تن سنجی افراد تحت پوشش شامل: قد، وزن، دورسر، دور عضله ساق پا (در سالمندان) و دور کمر (برای افراد 30 تا 59 سال) با استفاده از ابزار و تجهیزات استاندارد، ثبت پارامترهای مذکور در پرونده الکترونیک و توجه به نمایه توده بدنی محاسبه شده

*     توجه به منحنی های رسم شده قد، وزن، وزن برای قد کودکان زیر پنج سال، نمایه توده بدنی کودکان و نوجوانان 5-18 سال و منحنی وزن گیری مادران باردار در پرونده الکترونیک و تفسیر آن برای گیرنده خدمت/ مراقبت

*     ارزیابی الگوی غذایی و توجه به امتیاز الگوی تغذیه مراجعه کنندگان

*     تعیین الگوی غذایی و وضعیت تغذیه مراجعه کننده و ارائه توصیه ها و آموزش های فردی تغذیه براساس وضعیت کنونی الگوی تغذیه و گروه سنی فرد مطابق با بسته های خدمت

*     ارجاع به پزشک/کارشناس تغذیه مطابق فرایندهای ارائه شده در بسته های خدمت

*     پیگیری موارد ارجاع شده به پزشک/کارشناس تغذیه جهت مراجعه و دریافت مراقبت های بعدی

*     برآورد و درخواست و پیگیری به موقع مکمل ها، متون آموزشی و دیگر ابزار و ملزومات (مانند ترازو، قدسنج، کامپیوتر و ...) مورد نیاز جهت مراقبت های تغذیهای

*     شناسایی گروه های هدف برنامه های حمایت تغذیه ای و لیست دریافت کننده سبد حمایتی و لیست پشت نوبتی مادران باردار و کودکان زیر 5 سال

*     آشنایی با برنامه ید سنجی نمک خوراکی خانوار و همکاری در اجرای آن

*     شرکت در کلاس های آموزشی- توجیهی تغذیه، برنامه ریزی و هدایت شده از سوی ستاد دانشگاه

*     تجویز مکمل ها و ارائه آموزش های لازم با توجه به گروه هدف گیرنده خدمت شامل: قرص اسیدفولیک حاوی ید، قرص مولتی ویتامین مینرال ید دار، قرص آهن، قطره آهن، قطره ویتامین D+A، قطره مولتی ویتامین، کلسیم یا کلسیم- D، مکمل ویتامین D هزار واحدی و پنجاه هزار واحدی متناسب با گروه هدف و مطابق با دستور العمل های کشوری

شرح وظایف پزشک مرکز

*     کنترل و تایید شاخص های آنتروپومتریک اندازه گیری شده توسط بهورز / مراقب سلامت/ماما شامل: قد، وزن، دورسر، دور عضله ساق پا و دور کمر (برای گروه میانسال) و دقت در محاسبه نمایه توده بدنی افراد ارجاع داده شده به دلیل اشکال مختلف سوء تغذیه، بیماریهای غیر واگیر و برخی بیماری های واگیر از جمله سل

*     درخواست انجام آزمایشات پاراکلینیک برای مراجعین، متناسب با وضعیت فرد و مطابق با بسته های خدمت

*     کنترل نحوه مصرف مکمل ها در افراد ارجاع شده مطابق با دستور العمل ها کشوری مکمل یاری در گروه های سنی مختلف ارجاع شده

*     بررسی موارد ارجاعی از طرف بهورز / مراقب سلامت/ ماما از جمله الگوی تغذیه نامناسب، کودکان مبتال به کم وزنی شدید، کم وزنی، لاغری شدید، لاغری، کوتاه قدی شدید، کوتاه قدی، احتمال اضافه وزن، اضافه وزن و چاقی، مادران باردار با اختلال وزن گیری، کم خونی، موارد مبتلا به پره دیابت و دیابت، پیش فشار خون بالا، فشار خون بالا، هایپر لیپیدمی، چاقی و لاغری و...  مطابق با بسته های خدمت و ارجاع آنان به کارشناس تغذیه جهت دریافت خدمات تخصصی تغذیه شامل آموزش، مشاوره و تنظیم رژیم غذایی

*     آشنایی با شاخص های ارجاع به کارشناس تغذیه و ارجاع بموقع

*     شرکت در کلاس های آموزشی- توجیهی تغذیه، برنامه ریزی و هدایت شده از سوی ستاد دانشگاه

*     هماهنگی، حمایت و نظارت بر اجرای برنامه های تغذیه جامعه

شرح وظایف کارشناس تغذیه ستاد شهرستان و ستاد دانشگاه

*     تدوین برنامه عملیاتی سالانه شهرستان در راستای برنامه عملیاتی سطح بالاتر (دانشگاه و دفتر بهبود تغذیه جامعه(

*     نظارت بر حسن اجرای برنامه های تغذیه جامعه و تامین و ارتقا سلامت تغذیهای جامعه

*     نظارت بر حسن اجرای برنامه مکمل یاری، مطابق با پروتکل ها

*     نظارت کارشناس ستاد دانشگاه بر عملکرد کارشناسان ستاد شهرستان

*     نظارت کارشناس ستاد شهرستان بر عملکرد کارشناسان تغذیه مراکز تحت پوشش و صحت زنجیره ارجاع از قبیل پیگیری موارد ارجاعی، تنظیم رژیم غذایی، تکمیل فرم های ارزیابی تغذیه ای، صحت روش اندازه گیری شاخص های آنتروپومتریک و ...

*     اجرای برنامه های آموزشی متناسب با مناسبت ها و برنامه های ابلاغی دفتر بهبود تغذیه جامعه از طریق رسانه های جمعی به منظور حساس سازی و تاکید بر رعایت تغذیه صحیح ( از جمله هرم غذایی، کاهش مصرف قند، نمک و چربی، مکمل یاری و ...)

*     آموزش و بازآموزی متناسب با شرایط موجود به شکل مجازی و غیر مجازی برای کارکنان درون بخشی( مراقب سلامت /بهورز/ ماما، کارشناس تغذیه، پزشک) توسط ستاد استان با همکاری ستاد شهرستان ها

*     آموزش و بازآموزی به شکل مجازی و غیر مجازی برای کارکنان بین بخشی توسط ستاد دانشگاه

*     تهیه و نظارت بر محتوای آموزشی تغذیه ای مورد استفاده در فضای مجازی بخش دولتی ( مانند آموزش و پرورش، بهزیستی، نیروهای مسلح، کمیته امداد امام خمینی و ...)

*     پیگیری اجرای برنامه های بین بخشی و نیز اجرای برنامه های آموزشی و حمایتی تغذیه در سایر حوزه ها از جمله آموزش و پرورش، بهزیستی،کمیته امداد امام، جهاد کشاورزی، بنیاد علوی، حوزه های علمیه و دانشگاه فرهنگیان

*     همکاری با صدا و سیمای استانی جهت تهیه برنامه های آموزشی در خصوص تغذیه سالم (مانند برنامه های کارشناسی، تهیه پیام های تغذیه ای زیرنویس و ...)

*     همکاری با سازمانهای بین بخشی حوزه سلامت نظیر شهرداری و دهیاری ها برای استفاده از فضاهای شهری و روستایی جهت انتقال پیام های آموزشی تغذیه

*     حمایت طلبی، پایش، نظارت و مدیریت برنامه های حمایتی- تغذیه ای مادران و کودکان در ستاد دانشگاه و شهرستان

*     پیگیری جلب مشارکت خیرین سلامت از طریق ستاد خیرین دانشگاه توسط کارشناس ستاد شهرستان/ دانشگاه برای حمایتهای تغذیه ای اقشار نیازمند و آسیب پذیر تغذیه ای

*     شناسایی و معرفی مادران باردار و کودکان زیر 5 سال مبتال به سوءتغذیه شناسایی شده در پایگاه ها و مراکز به سازمانهای حمایتی مانند کمیته امداد امام خمینی (ره) و خیرین دانشگاه

*     تهیه شاخص های تغذیه ای و ارائه پس خوراند به مراکز و شهرستان، تدوین اولویت های مداخلاتی و اجرای آنها و ارسال گزارش شاخصها و عملکرد دورهای به سطح بالاتر

*     تدوین گزارش عملکرد برنامه های تغذیه و برنامه های حمایتی

*     پیگیری تامین مکمل ها با توجه به برآورد درصد مصرف و پوشش مکملها

شرح مختصر اقدامات کارشناسان تغذیه در شبکه بهداشت و درمان کشور

کلیه کارشناسان تغذیه در مراکز خدمات جامع سلامت شهری و روستایی موظف به ارائه خدمت در کلیه روزهای کاری در ساعات اداری تعیین شده میباشند. لازم است با توجه به حجم کاری، حدود 4 روز از هفته در مرکز جامع سلامت مستقر بوده و موارد ارجاع شده از مراقبین سلامت پایگاه های تابعه یا خانه های بهداشت یا پزشک مرکز را تحت مراقبت قرار دهند. مراقبت های ارائه شده در مرکز عبارتند از: کنترل و تایید اندازه گیری قد/ وزن/ دور کمر میانسالان / نمایه توده بدنی و تفسیر آن برای کلیه ارجاع داده شدگان، رسم منحنی توسط سامانه.

در ادامه کارشناس تغذیه موظف به مصاحبه با مراجعه کننده و تکمیل فرم ارزیابی تغذیه ای تخصصی برای همه گروه های سنی و فیزیولوژیک در سامانه میباشد.

آموزش چهره به چهره در خصوص تغذیه مناسب بسته به علت مراجعه در بخش " اقدامات" سامانه باید انجام شود.

 لازم است در مواقع لزوم رژیم غذایی با تعیین سهم های غذایی از هر گروه غذایی، برای مراجعه کننده تنظیم و ضمن ارائه توصیه های تخصصی در سامانه در بخش "توضیحات" در قسمت " ثبت برنامه غذایی و مشاوره تغذیه" ثبت گردد.

 ر سایر موارد که نیاز به تنظیم رژیم غذایی نیست، ثبت برنامه غذایی و مشاوره تغذیه تکمیل نمیگردد و اقدام آموزش، آخرین خدمت ارائه شده به مراجعه کننده خواهد بود.

در دو روز دیگر از هفته، اقداماتی همچون برگزاری کلاس های آموزش گروهی به تفکیک گروه های سنی برای جمعیت تحت پوشش مرکز جامع سلامت، آموزش تغذیه به کارکنان ادارات و اصناف منطقه تحت پوشش، مدارس و مهدهای کودک منطقه انجام میشود. همچین بازدید از پایگاه های سلامت و خانه های بهداشت تحت پوشش، نظارت بر مراقبت های تغذیه ای ارائه شده توسط مراقبین سلامت و بهورزان صورت گرفته و آموزش به مراقبین سلامت ارائه می گردد.