راهنمای تدوین طرح درس

مراحل اصلي تحليل و تنظيم طرح درس:

گام اول: تحليل و تنظيم اهداف آموزشي

گام دوم: تحليل و تعيين موقعيت آموزشي

گام سوم: تحليل و تعيين محتوا روش و وسيله كمك آموزشي

گام چهارم: تحليل وتعيين نظام ارزشيابي

گام اول : تحليل و تنظيم اهداف آموزشي

هدفهاي آموزشي، بيان كننده وضعيت مطلوب يادگيرنده در يك رويداد آموزشي هستند. هدفهاي آموزشي از نظر ماهيت و زمان تحقق متفاوتند، و به سه گروه كلي تقسيم مي شوند.

·         اهداف آرماني يا غايي(Aims): در سطح كلان برنامه ريزي آموزشي مورد توجه هستند و به مجريان برنانه هاي آموزشي ( مدرسين )چندان ارتباطي ندارد.

·         اهداف كلي(Goals) هدفهاي كلي آموزشي اهدافي هستند كه در پايان يك دوره آموزشي تحقق يابند. 

·         اهداف عيني (Objective) اين اهداف، اهدافي هستند كه در فرآيند اجرا بسيار حائز اهميت هستند و مجريان برنامه هاي درسي و مدرسين بايد بر اساس اين اهداف سازماندهي كنند.

 هدفهاي مفيد و قابل وصول بايد چهار ويژگي داشته باشند:

۱- دانشجو محور( مخاطب يادگيرنده) باشند

۲- توصيفي از نتايج يادگيري باشند.

۳- صريح و قابل فهم باشند.

۴- قابل مشاهده و اندازه گيري باشند.

مراحل نگارش هدفهاي آموزشي

۱- تعيين هدف يا هدفهاي كلي

۲- تبديل اهداف كلي به اهداف مياني ( رئوس مطالب)

۳- تبديل هدفهاي مياني به هدفهاي عيني و قابل مشاهده

۴- بازنگري و تنظيم مجدد اهداف آموزشي

تعيين هدف يا هدفهاي كلي آموزشي

هدفهاي كلي آموزشي اهدافي هستند كه در پايان يك دوره آموزشي تحقق يابند. و معمولاً به صورت عبارتهاي كلي مطرح مي شوند. اين اهداف در طي دوره قابل ارزشيابي نيستند. با افعال كلي تدوين مي شوند مانند: ياد بگيرد، آشنا شود، بفهمد، بداند و ......

-        دانشجو مهارتهاي مقدماتي باليني را كسب نمايد.

-        روشهاي پيشگيري از بارداري رابشناسد.

-        با آناتومي تنه آشنا شود.

و ساير افعال كلي مانند :

لذت بردن دانستن
آشنا شدن فهميدن
ارزشگزاري درك كردن
تصديق كردن كسب كردن
دوست داشتن باور كردن
تمايل داشتن قدرداني كردن
از عهده بر آمدن فكر كردن

بشناسد

تبديل هدفهاي كلي به اهداف مياني

هدفهاي مياني از هدفهاي كلي سرچشمه ميگيرند، اما نسبت به آنها محدود تر و مشخص تر، و نسبت به هدفهاي عيني جامعيت و شمول بيشتري دارند.

-        اجزاء مختلف فرمولاسيون فراورده هاي دارويي

-        آناتومي دستگاه تنفس

 تبديل هدفهاي جزئي به هدفهاي عيني و قابل مشاهده

هدفهاي آموزشي عيني به آن دسته از هدفها گفته مي شود كه نوع رفتار و قايليتهايي را كه انتظار داريم دانش جو پس از يك فعاليت آموزشي به آنها برسند، مشخص مي كنند. اولين پيش نياز براي نوشتن يك هدف عيني صراحت و قابل فهم بودن آن است، براي نوشتن هدفهاي عيني بايد از افعالي استفاده كرد كه نتوان بيش از يك معنا از آنها استنباط كرد.

تحليل كردن صحبت كردن

پيش بيني كردن فهرست كردن

تعيين كردن انتخاب كردن

توضيح دادن نوشتن

مجزا كردن محاسبه كردن

استنباط كردن آزمايش كردن

تقسيم كردن كشيدن

ويژگي هاي هدفهاي عيني خوب تعريف شده

۱- رفتار مورد انتظار بايد صريح دقيق و قابل مشاهده باشد.

۲- موقعيتي كه رفتار بايد در آن مشاهده شود (انجام گيرد) مشخص شده باشد.

۳- سطح اجرا (درجه موقعيت ) بايد دقيقاً مشخص باشد.

-        تركيبات پيشتاز گليكوزيدها را نام ببرد عوارض و فوايد ميني پيل را مقايسه كند.

-        معرفها و واكنشهاي مهم را ليست كند عروق اصلي قلب را بر روي مو لاژ نشان دهد.

-        خواص فيزيكي و شيميايي گليكوزيدها را شرح دهد PID را تعريف نمايد.

گام دوم : تحليل موقعيت آموزشي

۱- وقايع و تجارب يادگيري را تعيين كنيد.

۲- رابطه بين هدفها را مشخص كنيد.

۳- رفتار ورودي را پيش بيني كنيد.

۴- ارزشيابي تشخيصي را اجرا كنيد.

۵- اولين گام آموزشي را معين كنيد.

گام سوم : تحليل و تعيين محتوا، روش و وسايل آموزشي

مسلم است كه اگر محتوا، روش و وسايل متناسب يا هدفها انتخاب و تنظيم نشوند – حتي اگر هدفهاي آموزشي دقيق و خوب تنظيم شده باشند – فعاليتهاي آموزشي هرگز دانشجويان را به آنچه كه باي برسند، هدايت نخواهد كرد.

تهيه و تنظيم محتواي آموزشي يكي از اصول مهمي كه بايد در طراحي آموزشي مورد توجه قرار گيرد، تهيه و تنظيم محتواي آموزشي است. به طور كلي اصول و ضابطه هايي كه در تهيه و تنظيم محتواي آموزشي بايد در نظر گرفته شود، عبارتند از:

·         متناسب با اهداف آموزشي

·         ميزان، علاقه رغبت و توانائي دانشجو ۸- ارتباط با مسائل روز

·         مفاهيم، اصول و قوانين هر علم ۹- انطباق با زمان آموزش

·         ساخت علوم مختلف ۱۰- پايه اي براي آموزش مداوم

·         توالي مطالب ۱۱- فرصت مناسب براي فعاليتهاي يادگيري چند گانه

·         تازگي موضوع

·         پروراندان مفاهيم اساسي و روشها

روش تدريس

روش تدريس استاد كليد يادگيري دانشجو است. از مهمترين ويژگي هاي تدريس:

هدفدار ، نظامدار، متقابل ، پويا و پاسخگو به نيازهاي فراگيران بودن را مي توان نام برد.

بر اساس استراتژي آموزشي متناسب با اهداف و حيطه آموزشي مي توان از روشهاي مختلف از جمله:

سخنراني تعاملي ، بحث گروهي ، حل مسئله، پرسش و پاسخ ،clinical Demonstration ، گزارش صبحگاهي و....... تدريس استفاده نمود

وسایل آموزشي

كليه وسايل و امكاناتي كه به يادگيري بهتر و تفهيم مطالب كمك مي نمايد.

انواع وسايل كمك آموزشي نور تاب و غير نور تاب : تخته، مولاژ ، ماكت ، پروژكتور اورهد ، پروژكتور اسلايد، ويديو پروژكتور و..........

معيارهاي انتخاب وسائل آموزشي

ويژگي هاي آموزشي وسيله: وسائلي كه انتخاب مي شوند بايد علاوه بر ارائه انتقال مطالب و مفاهيم جديد، در صورت لزوم امكان تكرار فراگرفته گذشته را نيز فراهم آورند و علاقه دانشجورا نسبت به موضوع آموزش جلب كنند، و اين توجه را تا پايان فعاليتهاي آموزشي حفظ نمايند، علاوه براين كيفيت يادگيري را افزايش دهند و دانشجو را به پاسخگوئي و ابراز واكنش تشويق كنند.

ويژگي هاي فني وسيله: مهمترين ويژگي ها ي فني يك وسيله آموزشي را مي توان به صورت زير خلاصه كرد.

·         توانائي انتقال پيام مورد نظر

·         قابليت حمل و نقل (قابليت جابه جا كردن)

·         سهولت كاربرد

·         سهولت دستكاري و تعمير

·         قابليت رجوع (رجوع پذيري)

امكانات اجرائي: مهمترين عواملي كه در اجرا پذيري وسايل آموزشي تاثير مي گذارند عبارتند از

·         تعداد فراگيران

·         وضعيت و اندازه كلاس

·         زمان لازم

·         در دسترس بودن

·         اقتصادي بودن

گام چهارم : تحليل و تعيين نظام ارزشيابي

۱- تغييرات و توانايي مورد نظرچه به صورت هدفهاي نوشته شده و چه در ذهن معلم باشدبايد دقيقاً تعريف شود.

۲ - تعيين معيار موفقيت يادگيرنده كه برا ي قضاوت درباره عملكرد او مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

۳- سر انجام بايد، باتوجه به انتظاراتي كه مدرس از بازده دارد، نوع سوال را مشخص كنيم.

انواع آزمون براي اهداف شناختي بر اساس لايه هاي حيطه شناختي و عمق يادگيري انتخاب و تدوين مي گردد.

•   آگاهي، دانش (Tax۱)

•   تحليل ؛ نتيجه گيري(Tax۲)

•   قضاوت ؛ ارزشيابي (Tax۳)

دريك امتحان ازهر توكسونومي چه تعدادي باشد؟ از ساده به مشكل متناسب با هدف

براي چه كسي سوال طرح ميكنيم؟

انواع سوالات حيطه شناختي

سوالات عيني :

چند گزينه اي MCQ، صحيح-غلط True False، و .......

سوالات انشايي Essay

آزمونهاي حيطه مهارتي

يك آزمون عملي چنان آزموني است كه دانشجو را وادار مي كند يك وظيفه حرفه اي را در شرايط واقعي يا مشابه با شرايطي كه بايد فعاليتهاي حرفه اي خود را در آينده در آن اجرا كند آن را انجام دهد مانند آزمونهاي OSCE,OSPE ،PMP ، Port folio، .. Work sample، Simulated performance - آزمون كتبي عملكردي، performance- Test Paper and pencil ،............

فایل طرح درس

فرم ارزشیابی طرح درس