خود مراقبتي (self care) چيست؟

خودمراقبتي اقدامات و فعاليت‌هاي آگاهانه، آموخته شده و هدفداري است كه فرد به منظور حفظ حيات و تأمين، حفظ و ارتقاي سلامت خود و خانواده اش انجام مي دهد. خودمراقبتي قسمتي از زندگي روزانه مردم و شامل مراقبتي است كه به فرزندان، خانواده، دوستان، همسايگان و اجتماعات محلي نیز گسترش مي‌يابد. در واقع خودمراقبتي شامل اعمالي است که مردم انجام مي‌دهند تا تندرست بمانند، از سلامت ذهني و جسمي خود نگهداري كنند، نيازهاي اجتماعي و رواني خود را برآورده سازند، از بيماري ها يا حوادث پيشگيري كنند،‌ ناخوشي‌ها و وضعيت‌هاي مزمن را  بهبود بخشند و نيز از سلامت خود بعد از بيماري حاد و يا ترخيص از بيمارستان حفاظت کنند.

تخمين زده مي‌شود كه 65 تا 85 درصد همه مراقبت‌هاي سلامتي به وسيله خود شخص و خانواده‌اش، بدون دخالت متخصصان اعمال مي‌شود كه در آن از روش‌هاي سنتي و غير طبي يا  معالجه بیماری با اضداد آن استفاده مي‌شود.

خودمراقبتي در برگيرنده فعاليتهايي مشتمل بر ارتقاي سلامت، پيشگيري از بيماري، درمان بيماري و مصدوميتها و درمان و توان‌بخشي بيماري‌هاي مزمن است.

تاثیر خودمراقبتی بر بهبود پیامدهای سلامت و کاهش هرینه ها در مطالعات متعدد به اثبات رسیده است. مع الوصف همین مطالعات نشان داده اند که صِرفِ تولید محتوای آموزشی برای بیماران و حتی اجرای دوره های آموزشی برای آنان، منجر به خودمراقبتی نخواهد گردید. اغلب این مطالعات نشان داده اند که شکل گیری و ارتقاء کارکرد خودمراقبتی از سوی بیماران مستلزم مداخلات آموزشی و حمایتی نظاممند به منظور ارتقاء دانش، مهارتها، و اعتماد به نفس بیماران جهت مدیریت مشکلات سلامت خود می باشد. علاوه بر مداخلات آموزشی و حمایتی، هدف گذاری مشترک برای پیامدهای سلامت، پایش و ارزیابی منظم وضعیت سلامت و شناسایی پیشرفتها و مشکلات، و کمک به بیماران برای رفع مسایل و مشکلات، بخش لاینفک این رویکرد نظام مند می باشد