همه افراد جامعه نسبت به این عفونت حساس هستند. حاملان ویروس معمولا نشانه مشخصی ندارند و در نتیجه خود و شریک جنسی  آن ها بی خبر از آلودگی به ویروس ایدز می باشند. دوره زمانی که فرد آلوده می تواند ویروس را به دیگران منتقل کند، دقیقا مشخص نیست. اما به نظر می رسد که فرد آلوده از زمان شروع آلودگی تا آخر عمر قادر است ویروس را به دیگران منتقل کند. همچنین قدرت آلوده کنندگی در ارتباط با مقدار ویروس می باشد.

در اولین ماه های آلودگی که هنوز کاهش ایمنی در فرد اتفاق نیافتاده ممکن است خطر انتقال زیاد باشد. در این شرایط چون فرد از وضعیت خود اطلاعی ندارد ممکن است همچنان به رفتارهای جنسی پرمخاطره خود ادامه دهد و در نتیجه افراد زیادی را به این ویروس آلوده کند. البته مقدار ویروس در اواخر دوره بیماری یعنی زمانی که علائم کاهش ایمنی پدیدار شدند نیز افزایش می یابد.

گاهی ویروس در بزاق، اشک، ادرار و ترشحات حلقی دیده شده ولی تاکنون گزارشی از آلودگی در اثر تماس با این ترشحات داده نشده است. خطر انتقال ویروس از طریق ارتباط جنسی دهانی را به سادگی نمی توان مشخص نمود. ولی تصور می شود که این شکل از انتقال کمتر صورت گیرد. همچنین شواهدی دال بر انتقال ویروس از طریق نیش حشرات وجود ندارد.

ویروس

در این میان عواملی وجود دارند که می توانند احتمال انتقال ویروس را در هربار مواجهه با ویروس اچ­ آی ­وی افزایش دهند. این عوامل شامل موارد ذیل هستند:

۱- احتمال انتقال ویروس از مرد مبتلا به زن غیرمبتلا (به دليل سطح تماس زياد مخاط ناحيه واژن يا مهبل با مايع مني آلوده و نيز ظریف بودن پوشش داخلی دستگاه تناسلی زنان) بیشتر از احتمال انتقال از زن مبتلا به مرد غیرمبتلا است. در دختران جوان و کم سن چون دستگاه تناسلی هنوز رشد کافی نداشته، احتمال صدمه خوردن، خراشیدگی، خونریزی و  انتقال اچ‌ آي‌ وي و بیماری‌هاي آمیزشی بیشتر است.

۲- در تماس‌ هاي جنسي از طريق مقعد (رابطه جنسی از راه پشت) خطر انتقال ويروس بيشتر از تماس‌هاي جنسي معمول است. زيرا:

* به دليل وجود عضله قوي در مدخل مقعد، تماس‌هاي مقعدي با فشار  بيشتري صورت مي گيرد در نتيجه احتمال خراشيدگي و پارگي اين ناحيه بيشتر است.

* از طرفي مخاط ناحيه انتهايي روده (قبل از مقعد) شكننده بوده و در تماس‌هاي مقعدي احتمال آسیب پذیري، صدمه و پارگي آن بيشتر است. 

* چون ناحيه انتهايي روده بسيار آلوده است اين ناحيه سيستم دفاعي قوي دارد و تعداد زيادي از سلول‌هاي دفاعي بدن (لنفوسيت) در آن وجود دارد.  اين سلول هاي دفاعي گيرنده هايي دارند تا ويروس ها از جمله اچ‌ آي‌ وي به آن بچسبد. بعد از چسبيدن ويروس به اين سلول هاي دفاعي، آنها به راحتي وارد سلول هاي فوق شده و به سرعت تكثير پيدا مي كنند و سلول‌هاي دفاعي را از بين مي برند.

۳- وجود شركای جنسي متعدد و روابط جنسي پرخطر، تغییر مداوم شرکای جنسی، تماس جنسی با افرادی که شرکای جنسی متعدد دارند، احتمال آلودگي افزايش مي‌يابد.

۴- در تماس جنسی با خشونت یا اجبار يا در تماس‌های جنسي گروهی نیز احتمال انتقال افزايش می ­یابد.

۵- یکی از موارد مهمی که در میزان انتقال ویروس به شریک جنسی بسیار تاثیرگذار است مرحله بیماری در فرد مبتلا است. بيمار مبتلا در مرحله حاد اوليه بيماري و همينطور در مرحله پيشرفته بيماري (ايدز) مقدار ويروس در بدن فرد مبتلا در بالاترين حد است. هر چه میزان ویروس در بدن فرد مبتلا بیشتر باشد احتمال انتقال هم بیشتر می‌شود. پس در مصرف داروهای ضد ویروسی که باعث پایین آوردن میزان ویروس در بدن می‌شود احتمال انتقال کمتر خواهد بود اين نكته در پيشگيري از انتقال بيماري از مادر مبتلا به فرزند اهميت دارد و زنان باردار در صورت ابتلا به اچ آي وي، حتماٌ بايد داروهای ضد ویروسی مصرف كنند.

۶- در تماس هاي جنسي در دوران قاعدگی خطر انتقال اچ‌ آی‌ وی و برخی از انواع بیماری‌های آمیزشی بیشتر است.

۷- وجود عفونت‌هاي آميزشي مثل سوزاك و كلاميديا، احتمال آلودگي به اچ‌ آي‌ وي را در تماس جنسي ۳ الي ۵ برابر افزايش مي‌دهد. اين در حالي كه وجود عفونت‌ هاي زخم‌دار در دستگاه تناسلي خطر آلودگي را ۵ الي ۱۰ برابر افزايش مي‌ دهد.

۸- مصرف مواد مخدر (مثل هروئین، تریاک)، مواد توهم‌زا (مثل حشیش، گرس، علف)، مشروبات الکلی، اکس و مواد محرك آمفتاميني (مثل شيشه) باعث اشكال در درک و فهم افراد شده، قدرت تصمیم‌گیری مناسب را از انسان مي‌ گيرند. موقعی که عقل و درک انسان مختل شود و نتواند به ­درستی تصمیم‌گیری کند ممکن است رفتارهای پرخطری مانند انجام یک رابطه جنسی بی­محابا و بدون کاندوم انجام دهد كه اين رفتار او را در معرض ابتلا به اچ‌آی‌وی قرار ‌مي‌دهد.

لازم به ذکر است که درمان های ضدویروسی ایدز باعث کاهش مقدار این ویروس در خون و ترشحات دستگاه تناسلی می گردد ولی هنوز چنین افرادی را باید آلوده کننده در نظر گرفت و شروع درمان های ضدویروسی به معنی آن نیست که افراد دیگر آلوده کننده نیستند بلکه تنها مقدار ویروس در خون و ترشحات آنها کاهش می یابد.

شنبه 2بهمن ۱۳۹۵