مددکاری اجتماعی حرفه ­ای است که در آن مددکار اجتماعی با ایجاد ارتباط مناسب، بهره­ گیری از فرصت­های اجتماعی و روش­های مداخله، ظرفیت تغییر و توانایی حل مساله افراد، گروهها و جامعه را تقویت می­ کند و آنان را در راستای بهبود بخشیدن به موقعیت خویش، بهزیستن و ارتقاء کیفیت زندگی قادر می­ سازد.

تاریخچۀ مددکاری اجتماعی در ایران

   امروزه شاهد آن هستیم که بروز تغییرات ساختاری در جامعه از ابعاد گوناگون فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی منجربه پدیدار شدن مسائل و مشکلات فردی و خانوادگی گردیده است که به نحو موثری بر زندگی انسانها تاثیر گذار بوده است در چنین شرایطی مداخلات روانی – اجتماعی در پیشگیری از بروز مشکلات نقش موثری دارد و بی شک مددکاران اجتماعی که دارای دانش تخصصی در زمینه مسائل روانی – اجتماعی هستند و با جامعه و انسانها کار نموده اند می بایست در عرصه پیشگیری و درمان مسائل پیش رو نقش موثری داشته باشند و تغییرات اجتماعی سریع پیش رو حضور پر رنگ و معنادار آنها را در جامعه می طلبد.

اشغال ایران در جنگ  جهانی دوم درسال 1320 ش، علی رغم آثار منفی بسیاری که برجای گذاشت، باعث ازدیاد اشتیاق مردم به مشارکت در سرنوشتِ خود و مملکت خود شد. رفته رفته با حوادثی از جمله انقلاب مشروطه و ملی شدن صنعت نفت فعالیت های مربوط به خدمات اجتماعی در ایران سرعت بیشتری می گیرد. همزمان با کودتای سال 1332 برنامه های میان مدتی با عنوان « برنامه های عمرانی کشور» طراحی شد که در این برنامه های پنج ساله نوعی از خدمات اجتماعی سازمان یافته در نظر گرفته شده بود.

در بین سال های 1335-1334 خانم فرمانفرمائیان که از میان یک خانواده نخبۀ سیاسی و اقتصادی در اوضاع و احوال سیاسی اواخر قاجار به پا خاسته بود، فعالیت زیادی در جهت شناساندن این رشته و آموزش آن در کشور انجام داد. تا سرانجام در سال 1337 به منظور تأمین نیروی انسانی لازم برای سازمان های خدمات اجتماعی، وبه همّت خانم ستّاره فرمانفرمائیان، آموزشگاه عالی خدمات اجتماعی تهران براساس مصوبۀ نهصد و پنجاه و دومین جلسۀ شورای عالی فرهنگ، با پذیرش بیست دانشجو در مقطع فوق دیپلم تأسیس شد. شایان ذکر است، رشته ای که در آن آموزشگاه تدریس می شد خدمات اجتماعی بود و فارغ التحصیلان آن به عنوان مددکار اجتماعی شناخته  می شدند.  و در سال 1344 به مقطع کارشناسی خدمات اجتماعی و سپس درسال 1349  به مقطع کارشناسی ارشد مدیریت خدمات اجتماعی ارتقاء داده شد. این روند ادامه داشت تا اینکه در اوایل انقلاب و در انقلاب فرهنگی، این آموزشگاه  و رشته به تعطیلی کشید.

پس از انقلاب اسلامی بعد از بازگشایی مجدد دانشگاه ها، رشته خدمات اجتماعی به عنوان گرایشی از رشته علوم اجتماعی در دانشگاه علامه طباطبایی و زیر نظر سازمان آموزش عالی قرار گرفت.

به دنبالِ افتتاح دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران در سال 1370، به دلیل نیازی که در جامعه احساس شده بود، ایجاد رشتۀ مددکاری اجتماعی جزء اهداف اصلی تشکیل این دانشگاه قرار گرفت به گونه ای که سرپرستِ وقت دانشگاه، دکتر محمد تقی جغتایی، از متخصصان رشتۀ مددکاری اجتماعی برای تهیه و تدوین  رشته دعوت به همکاری نمود. تا سرانجام با تلاش اساتید گروه مجوز اجرای آموزش مددکاری اجتماعی برای اولین بار در ایران، به عنوان یکی از رشته های شاخۀ پزشکی، برای این دانشگاه در تاریخ 4/7/72 صادر شد و از سال 1373 از طریق آزمون سراسری در مقطع کارشناسی دانشجو پذیرفت.

طرح دورۀ کارشناسی ارشد رشته  مددکاری اجتماعی در سال 1376 تصویب شد تا این دانشگاه در سال 1377 در مقطع کارشناسی ارشد اقدام به جذب دانشجو، از طریق آزمون تحصیلات تکمیلی گروه پزشکی کند.