دسترسی سریع
سه شنبه ١٣ آذر ١٤٠٣

 

مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی سبزوار

كمكهاي اوليه

(FIRST AID)

تهیه و تنظیم : سیدمحمد میری

اهمیت موضوع کمکهای اولیه :

حوادث و بيماريها در هر زمان ومكاني ممکن است اتفاق بیافتد و افراد جامعه معمولا" با صحنه های نظیرتصادف سقوط،بیماران قلبی ، تشنج ،تنفسی و ... برخورد داشته اند که در بیشتر صحنه ها قادر به انجام اقدامات اولیه نبوده یا با انجام غیر اصولی کمکهای اولیه باعث بدتر شدن وضعیت فرد شده اند، لذا زندگی اجتماعی ایجاب می کند انسان بايد در هر لحظه آمادگي لازم را براي برخورد مناسب با آسيبها و بيماريهای مختلف داشته باشد. چرا که از یک سوی این حوادث بیشتر در مکانهایی غیر از مراکز درمانی اتفاق می افتدوامکانات و افراد متخصص در دسترس نبوده یا زمان بر است و از سوی دیگر اقدام درست می تواند باعث افزایش طول عمر و کاهش عوارض گردد ، فراهم كردن تسهيلات و آموزش كمكهاي اوليه يكي از اجزاء اساسي و ضروري براي تمام افراد ساکن در جامعه ميباشد. هر چند که به نظر میرسد جدا از این ضروریات دانستن کمکهای اولیه برای تمامی اعضاء  هر خانواده لازم بوده و بخصوص برای افرادی که در محیط های شلوغ ویا عمومی کار میکنند : رانندگان وسایل نقلیه ، کارمندان ، معلمین �%(8 ...

 لذا با هدف آشنایی تمام افراد غیر حرفه ای از اقدامات مناسب و لزوم بکارگیری در شرایط خاص این موضوع با همکاری سایتهای خبری به صورت مجازی

تقدیم همشریان و ایرانیان عزیز می گردد،امید است مورد توجه و استفاده عزیزان گردد. 

آیا می دانید حوادث،بیماریهای قلبی و سرطان ها از علل اصلی مرگ و میر در کشور می باشد.

 

كمكهاي اوليه:

کلیه اقدامات اوليه و مراقبتهاي ضروري برای فردي كه دچار آسيب و يا بيماري ناگهاني شده تا شانس زنده ماندن فرد افزایش یافته و یا احتمال بروز آسیب ها بطور قابل توجه کاهش یابد.

نکته: توجه داشت که این اقدامات نباید تهدیدی برای سلامتی فرد باشد  یعنی در هر صورت با انجام این اقدام فرد شرایط بهتری را نسبت به عدم انجام آن پیدا نماید.

 اين اقدامات ميتواند از تميز كردن و پانسمان كردن يك زخم ساده گرفته تا انجام احیاء قلبی ریوی براي افراد باشد.

 فوايد كمكهاي اوليه:

1-                    امکان نجات جان افراد: خفگي با جسم خارجي

2-              كاهش وقوع آسيبهاي پايدار و دائمي: شستشوي چشم فردي كه محلول شيميايي خطرناكي در چشم او پاشيده            است ، که در صورت عدم انجام به موقع اقدام  احتمال بروز آسیب جدی حتی كوري برای بیمار وجود دارد.

3-                  جلوگيري از آسيب بيشتر و كاهش عوارض ناشي از جراحات برای مصدوم گردد :كنترل خونريزي و پانسمان يك بريدگي با خونريزي فعال

4-                   كاهش درد برای مصدوم و جلوگیری از آسیب بیشتر: بي حركت كردن و آتل بندي يك شكستگي

5-                  كاهش زمان غيبت افراد در سركار به علت آسيبهاي احتمالي وافزایش احتمال بهبود در زمان مناسب

6-                   جلوگیری از عفونت

و بسیاری از فوائد این کمک ها که بر هیچ کس پوشیده نیست .

نکته:انجام اقدامات مناسب برای یک بیمار با تمهیداتی همراه است که با هدف افزایش امکان امدادرسانی در کنار وجود امنیت برای امدادگر همراه خواهد بود.

 لذا با توجه به اولویت و اهمیت موضوع به ذکر این موارد در  آینده  خواهیم پرداخت.






     ارزیابی و مدیریت صحنه حادثه :

همچنانکه در جلسه ی قبل اشاره شد اتفاق برای یک فرد در هر مکانی ممکن است بوجود بیاید،طبیعی است که ورود به هر محیطی بایستی با ملاحظات خاصی انجام شود و این ارزیابی صحنه حادثه باید قبل از ورود به محل حضور مصدوم توسط امدادگر انجام شود. چراکه برای انجام خدمت رسانی مناسب وجود ایمنی مناسب یک صحنه الزامی بوده و امدادگر تنها در صورت سالم بودن در صحنه می تواند به مداوای مناسب بیماران بپردازد.

نکته:امداد سالم،امدادگر سالم

  لذا توجه به مطالب زیر در ارزیابی صحنه بسیار ضروری است :

1-     چند لحظه ای توقف قبل از هر نوع عملیات .

2-    درمورد شرایط و ابعاد خسارت و تلفات فکر کنید.

3-    نحوه کاهش آسیب و عملیات را بررسی کنید و موارد خطر آفرین را دریابید.

4-    برای انجام عملیات برنامه ریزی کنید و وسائل مورد نیاز را مشخص کنید .

نکته:لازم به ذکر است موارد فوق در کمترین زمان ممکنه صورت پذیرید.

باید در نظر داشت در صحنه های حوادث پویا بوده ممکن است یک صحنه پایدار تبدیل به صحنه ناپایدار گردد. لذا توجه به اصول زیر در ارزیابی یک صحنه حادثه الزامی است و باید در تمامی لحظات از ایمن بودن آن اطمینان داشت .

مهمترین نکات مورد توجه در ارزیابی صحنه حادثه :

1-     توجه به ایمنی صحنه و اینکه تا صحنه امن نباشد وارد صحنه غیر امن نشوید.

2-     توجه به ترتیب اولویت در ایمنی فردی و دانستن اینکه وجود و اطمینان از ایمنی خود امدادگر در اولویت نخست بوده و سپس به ترتیب ایمنی همکارمان و سایر نیروهای امدادی و سپس ایمنی مصدوم و سایر شاهدین  در صحنه در ادامه اولویت قرار  دارند.

3-     توجه به رعایت عدم تماس با ترشحات بدن مصدوم ازجمله خون ، ترشحات حلقی و ...(ممکن است مصدوم ناقل بیماری باشد.)

4-     توجه به مکانیسم حادثه به طوری که شما با توجه به این امر می توانید پیش بینی کنید که در ساعات بعدی ممکن است اتفاق قابل توجهی برای بیمار می افتد یا خیر(نوع آسیبی که بیمار دارد:ضربه سر یا یک خراشیدگی در ساق پا و ...)

5-     توجه و تخمینی از تعدادمصدومین احتمالی که این مورد نیز برای برنامه ریزی اقدامات می تواند بسیار مناسب باشد.  البته به دلیل عدم توجه به آن نیزممکن است جان بیماری تهدید گردد.

 

برای درک بهتر موضوع در حوادث مختلف به ذکر مثالی از حوادث شایع می پردازیم :

در حادثه ای مثل تصادف موتورسیکلت با خودرو یا عابر پیاده برای کنترل بهتر صحنه حادثه به نکات زیرتوجه ویژه شود  :

-        آیا وسیله نقلیه ثابت است ؟

-        آیا ترافیک کنترل شده است؟

-        آیا نور کافی جهت دید در محیط حادثه وجود دارد و از علائم هشدار دهنده استفاده نموده اید؟

-        آیا نشت بنزین وجود دارد ؟

-        آیا خطر آتش سوزیو انفجار مطرح است؟

-        نکته:یا به هیچ کدام از موارد قبلی به دلیل احساسات و عواطف توجه ننموده و همانند بعضی از هم وطننان قربانی بعدی شما بوده حتی با وضعیت ناگوار تر از قربانیان اول سانحه؟

-         در صورت امن بودن وارد صحنه حادثه شوید و موارد ذیل را کنترل کنید:

-        آیا شیشه های شکسته و فلزات بریده شده تهدیدی برای مصدوم یا سایر شاهدین محسوب  می شود ؟

-        اثاثیه و لوازمی که در دسترسی به بیمار اختلال ایجاد می کند بررسی و حذف نمایید

-        کمکهای اولیه را با توجه به نیاز مصدوم انجام دهید

-        از بی حرکتی محل معاینه بیمار اطمینان حاصل کنید و مصدوم را به محل امن منتقل کنید.

-        نکته :درصورت عدم آشنایی به کمکهای اولیه باتوجه به امن صحنه حادثه بیمار را جابجا نکنید.



 

-        نکته: در صورت خطرناک بودن صحنه مانند احتمال انفجار ،ترافیک کنترل نشده ،نزاع،آوار و... یک راه فرار را برای خود در نظر داشته باشید و مصدوم را طوری جابجا کنید که کمترین آسیب به وی وارد شود بدین طریق که:

-        مصدوم در طول محور بلند بدن جابجا شود یعنی سر،گردن و ستون فقرات در یک امتداد باشدتا کمترین آسیب علی الخصوص به ستون فقرات وارد شده و حتی المکان از قطع نخاع که یک ضایعه غیر قابل برگشت است جلوگیری شود.



 


* صحنه حادثه را کنترل کنید ، همیشه شروع کننده فعالیت باشید نه اینکه به فعالیت سایر حاضران در صحنه پاسخ دهید.

  برای تسلط بیشتر در صحنه حادثه و کمک به بیمارباید :

-        آرام و صبور باشید .

-        باوقار و مردم دار باشید.

-        انعطاف پذیر باشید.

-        نسبت به وضعیت خود ، همکاران ، بیمار و محیط اطراف آگاه باشید

-        با مردم یا همراهان بیمار، که از شما تقاضای کمک کرده اند مهربان باشید.

نکته:درخواست کمک فوری قبل از انجام هرکاری در مواردی که تعداد مصدومین زیاد است ار اورژانس115 بسیار مهم و قابل توجه می باشد لذا باید به این نکته نیز تاکید داشت.

جستجوی افراد یاکودکانی که ممکن است در صحنه حادثه به بیرون پرتاب شده دقت کنیم.

ممکن است این سوال پیش بیاید که در یک حادثه اولویت ایمنی با کیست؟  علیرغم توجه به اهمیت جان بیمار برای ما بایستی در نظر داشت که حفاظت از خود امدادگر بعنوان اولین اولویت در ایمنی خواهد بود و پس از اطمینان از وجود امنیت بایستی وارد صحنه شده و به انجام اقدامات پرداخت. و هر موقع که احساس کنیم حضور در صحنه برای سلامتی خود امدادگر خطرناک است باید بلافاصله صحنه را ترک نمود. و در ادامه به ایمنی سایر افراد به ترتیب اهمیت توجه داشت.

البته لازم است تمام امدادگران ضمن برخورداری از اطلاعات مناسب به جعبه کمک های اولیه ای که شامل وسایل مناسب و ضروری است دسترسی داشته باشند و در کنار بکارگیری اقدامات از وسایل مناسب نیز برای این کار استفاده نمایند.


وسایل پیشنهادی جهت جعبه کمکهای اولیه امدادگران

وسایل معاینه بیمار

چراغ قوه

وسایل ایمنی پرسنل

دستکش یکبار مصرف و استریل

ماسک صورت

وسایل احیاء البته در صورت امکان

ماسک مخصوص جهت احیاء

ساکشن دستی

ایروی دهانی- حلقی

 

 

 

 

 

وسایل پانسمان و بانداژ

10 گاز باریک 1 اینچی

10 پد گازی 4×4 اینچی

5 پد گازی 9× 5

2 بسته پانسمان 30 ×10

1 پانسمان جهت بستن زخمهای قفسه سینه

4 رول گازی 4 اینچی

4 رول گازی 6 اینچی

6 باند سه گوش

1 نوار چسبنده

 

وسایل بیحرکت کردن بیمار در صورت امکان

آتل  تخته­ای 18 و 24 اینچ

 

 

وسایل گوناگون

بتادین

1 باند

1 قیچی

 

دیگر ل�%8(ازم اضافی در صورت امکان

لباس محافظ( کلاه ، محافظ چشم ها ، جلیقه)   جلیقه نجات ،  کپسول آتش نشانی ، کتاب راهنمای اورژانس

 

 

 

 

مدیریت صحنه  و اقدامات مهم در سایر موارد از جمله تماشاگران:

 البته شما که کمک های اولیه را می دانید باید جهت کاهش خطر برای تماشاگران آنها را از صحنه دور کنید . معمو�%(4ا درخواست دور شدن از آنها به تنهایی کافی نخواهد بود. شما می­توانید با استفاده از الفاظ خاصی آنها را به محلهای ایمن راهنمایی کنید. مثلا (( به طرف دیگر جاده بروید)) یا (( در پیاده رو بایستید)). همچنین می­توانید از بعضی از تماشاگران جهت دور نگهداشتن بقیه از صحنه کمک بگیرید. در صورت در دسترس بودن طناب یا نوارهای مسدودکننده می توانید از آنها نیز استفاده کنید. بدیهی است که  مردم معمولا از این سدها عبور نخواهند کرد.

 

ممکن است تعدادی ازافراد آسیب دیده باشند بهتر است منتظر حضور پرسنل اورژانس 115 باشید. در هر صورت باید خاطرنشان شود که حضور شما در صحنه برای کمک رسانی در مواردی مورد تاکید است که احتمال بروز خطر جدی برای سرنشینان تا زمان حضور اورژانس وجود دارد و در شرایطی که فکر می کنید با مدیریت خود می توانید تا زمان رسیدن پرسنل 115 صحنه حادثه را ایمن نگه دارید توصیه به عدم دخالت و منتظر حضور پرسنل EMS بودن  بهترین کار خواهد بود.



جلسه سوم :

 

 گام بعدی بعد از ارزیابی صحنه و امن بودن صحنه ارزیابی اولیه بیمار است که طی آن شرایط تهدید کننده حیات را تعیین و اصلاح می کنید.

تمام مراحل ارزیابی اولیه را به محض تماس با بیمار انجام می دهید.

ارزیابی اولیه بیمار شامل موارد ذیل است:

1-     یک برداشت کلی از بیمار فراهم کنید:

همزمان با معاینه بیمار،جنس و سن تقریبی را ثبت نمایید،وضعیت بیمار و نوع آه و ناله های او می توانند شاخصی از نوع آسیب یا مشکل باشد و تاحدودی می توان سطح هوشیاری را تعیین نمود.

2-     میزان پاسخ دهی (سطح هوشیاری)بیمار را ارزیابی نمایید:

ابتدا با معرفی خود که یک فرد آموزش دیده هستید و برای کمک کردن آماده هستید به بیمار آرامش ببخشید.نام بیمار را بپرسید زیرا پاسخ بیمار در تعیین سطح هوشیاری او کمک کننده است.

اگر بیمار بیهوش به نظر می رسد با صدایی بلندتر او را صدا بزنیدو اگر بیمار پاسخی به صدای شما نمی دهد،به آرامی او را لمس نموده یا شانه هایش را تکان دهید.

سطح هوشیاری بیمار از کاملا" هوشیار تا بیهوش می تواند متغیر باشد.

3-     راه هوایی بیمار را بررسی کنید.


  اگر بیمار هوشیار است و می تواند به سوالات شما پاسخ دهد راه هوایی او باز است و اگر پاسخ گو نمی باشد فرض به اینکه را هوایی او بسته است و تکنیک سر- عقب،چانه- بالا(1) رابرای افراد بدون تروما و تکنیک باز کردن فک با فشار(2)  برای افراد ترومایی جهت باز نمودن راه هوایی انجام می دهیم.



1-     تنفس بیمار را بررسی کنید.

اگر بیمار هوشیار است تعداد و کیفیت تنفس او را بررسی کنید و اگر بیهوش است صورت خود را نزدیک دهان و بینی بیمار قرار داده و جود تنفس را بررسی کنید و در صورت مشکل بودن تنفس یا شنیدن صداهای غیر معمول،گاه لازم است اجسامی مانند:غذا،استفراغ،داندان مصنوعی یا شکسته،آدامس را از دهان بیمار خارج سازید.

اگر تنفس وجود ندارد راه هوایی را باز نموده و تنفس مصنوعی را شروع می کنید.

نکته: افراد را به سه گروه از نظر سنی  به شرح ذیل تقسیم می کنیم:

1-     زیر 1 سال شیرخوار

2-     1تا 8 سال کودک

3-     بالای 8 سال بزرگ سال

سرعت تنفس طبیعی در گروههای مختلف سنی :

  •  در افراد بالغ منظور بالای 8 سال : در حدود 20-12 بار در دقیقه
  • در کودکان 1 تا 8 سال  :  در حدود  30-15 بار در دقیقه
  • در شیرخواران زیر یکسال : در حدود 50-25 بار در دقیقه

 

2-     وضعیت گردش خون بیمار را بررسی کنید.

اگر بیمار بیهوش است نیض کاروتید(گردنی)بیمار را چک کنید.

انگشت اشاره و میانی خود را کنار هم قرار داده و حنجره (سیب آدم) را در گردن بیمار لمس کنید. سپس دو انگشت را از حنجره به سمت گوش بیمار بکشیدتایک بریدگی خفیف را لمس کنید،این مانور را آنقدر تمرین کنید تا بتوتنید در عرض 5 ثانیه از لمس حنجره بیمار نبض کاروتید را بیابید.

نبض دیگر نبض رادیال است که انگشت اشاره و میانی خود رادر سمت شست مچ دست بیمار قرار دهید.

نکته:برای کسب مهارت جهت گرفتن نبض ها تمرین کنید.

 بیمار را از نظر خونریزی شدید بررسی نمایید. در صورت وجود خونریزی شدید باید فوراً برای کنترل آن بوسیله فشار مستقیم بر روی زخم اقدام کنید.و سایر اقداماتی که در بخش مربوط�%(7 به آن خواهیم پرداخت.

نبض:یکی دیگر از علائم حیاتی بدن نبض است و می توان آن را در هر جایی از بدن که شریان از روی یک بافت سخت مانند استخوان عبور کردن باشد احساس نمود.اما چهار نقطه متداول نبض های رادیال(مچ دست)کاروتید(گردن)،براکیال(بازویی)و تیبیال خلفی(مچ پا) می باشد.

در بررسی نبض سه چیز را تعیین نمایید: سرعت ،ریتم و کیفیت

در تعیین نبض،سرعت نبض(تعداد ضربان قلب در هر دقیقه)نبض بیمار را با انگشتان خود بگیریدو تعدادضربان را در 30 ثانیه بشمارید و آن را در 2 ضرب نمایید.

تعداد ضربان طبیعی در یک فرد برزگسال  در حال استراحت بین80-60 و در کودکان حدود 100-80 و شیرخوار 160-100 ضربه در دقیقه است.


 


1-     تنفس بیمار را بررسی کنید.

اگر بیمار هوشیار است تعداد و کیفیت تنفس او را بررسی کنید و اگر بیهوش است صورت خود را نزدیک دهان و بینی بیمار قرار داده و جود تنفس را بررسی کنید و در صورت مشکل بودن تنفس یا شنیدن صداهای غیر معمول،گاه لازم است اجسامی مانند:غذا،استفراغ،داندان مصنوعی یا شکسته،آدامس را از دهان بیمار خارج سازید.

اگر تنفس وجود ندارد راه هوایی را باز نموده و تنفس مصنوعی را شروع می کنید.

نکته: افراد را به سه گروه از نظر سنی  به شرح ذیل تقسیم می کنیم:

1-     زیر 1 سال شیرخوار

2-     1تا 8 سال کودک

3-     بالای 8 سال بزرگ سال

سرعت تنفس طبیعی در گروههای مختلف سنی :

  •  در افراد بالغ منظور بالای 8 سال : در حدود 20-12 بار در دقیقه
  • در کودکان 1 تا 8 سال  :  در حدود  30-15 بار در دقیقه
  • در شیرخواران زیر یکسال : در حدود 50-25 بار در دقیقه

 

2-     وضعیت گردش خون بیمار را بررسی کنید.

اگر بیمار بیهوش است نیض کاروتید(گردنی)بیمار را چک کنید.

انگشت اشاره و میانی خود را کنار هم قرار داده و حنجره (سیب آدم) را در گردن بیمار لمس کنید. سپس دو انگشت را از حنجره به سمت گوش بیمار بکشیدتایک بریدگی خفیف را لمس کنید،این مانور را آنقدر تمرین کنید تا بتوتنید در عرض 5 ثانیه از لمس حنجره بیمار نبض کاروتید را بیابید.

نبض دیگر نبض رادیال است که انگشت اشاره و میانی خود رادر سمت شست مچ دست بیمار قرار دهید.

نکته:برای کسب مهارت جهت گرفتن نبض ها تمرین کنید.

 بیمار را از نظر خونریزی شدید بررسی نمایید. در صورت وجود خونریزی شدید باید فوراً برای کنترل آن بوسیله فشار مستقیم بر روی زخم اقدام کنید.و سایر اقداماتی که در بخش مربوطه به آن خواهیم پرداخت.

نبض:یکی دیگر از علائم حیاتی بدن نبض است و می توان آن را در هر جایی از بدن که شریان از روی یک بافت سخت مانند استخوان عبور کردن باشد احساس نمود.اما چهار نقطه متداول نبض های رادیال(مچ دست)کاروتید(گردن)،براکیال(بازویی)و تیبیال خلفی(مچ پا) می باشد.

در بررسی نبض سه چیز را تعیین نمایید: سرعت ،ریتم و کیفیت

در تعیین نبض،سرعت نبض(تعداد ضربان قلب در هر دقیقه)نبض بیمار را با انگشتان خود بگیریدو تعدادضربان را در 30 ثانیه بشمارید و آن را در 2 ضرب نمایید.

تعداد ضربان طبیعی در یک فرد برزگسال  در حال استراحت بین80-60 و در کودکان حدود 100-80 و شیرخوار 160-100 ضربه در دقیقه است

1-     شکایت اولیه بیمار را بشناسید: خونریزی،شکستگی ،زخم ها،تنگی نفس،تشنج و...

2-     EMS اطلاع دهید.

پس از اینکه بیماری را با کاهش هوشیاری یافتید ابتدا بلافاصله با اورژانس تماس داشته و درخواست کمک کنید این شماره در کشورمان 115 بوده و بهتر است پس اعلام وضعیت و درخواست کمک منتظر حضور عوامل اورژانس شده و سعی کنیم  گزارشی از وضعیت بیمار شامل اطلاعات سن و جنس بیمار، شکایت اصلی او، میزان پاسخ دهی و وضعیت راه هوایی، تنفس و گردش خون را در برداشته باشد، به گروه پرسنل اورژانس اعلام کنیم. در ضمن در سایر موارد هم بر اساس نیاز و شرایط بیمار اطلاع رسانی برای حضور پرسنل بر بالین بیمار انجام می شود.

دما:  دمای طبیعی 37 درجه سانتیگراد یا 6/98 درجه فارنهایت می باشد. البته به دمای بالای 3/37 در دهان و 8/37 در زیر بغل یا پوست بیماری تب اطلاق می گردد.

شایعترین روش اندازه گیری دما در محیط، دمای نسبی پوست است، که با گذاشتن پشت دست بر روی پوست بیمار می تواند اندازه گیری شود. دمای نسبی پوست روش اندازه گیری دقیقی نیست ولی یک نمایشگر خوب برای دمای پایین یا بالای غیرطبیعی می باشد.البته باید دست های امدادگر سرد نباشند زیر موجب اشتباه در تشخیص می شوند.

 

مروری بر اقدامات لازم  در مواقع خاص( آتش سوزی ، برق گرفتگی و غرق شدگی) :

        آتش سوزی ها :

- روشن كردن زنگ حريق و اطلاع سریع به آتش نشاني

- كمك به خروج افراد از محل حريق

- كنترل آتش و وسعت حريق و بستن درب  ها برای کنترل آتش

- در هنگام آتش گرفتن لباسها ابتدا مصدوم را نگه داشته و يك پتوی خیس که از الیاف نخی و غیر پلاستیک باشد  دور وی به پیچانید تا با عدم رسیدن اکسیژن آتش سریع خاموش گردد.

- سعی کنید تمام لباسهای در حال سوختن را از بدن فرد خارج کنید مگر اینکه لباسها به بدن فرد چسبیده باشد که در این صورت لباس را طوری قیچی کنید تا قسمت های چسبیده در محل باقی و سایر قسمت ها خارج گردد.

- تمام اشیاء فلزی و زیورآلات را بلافاصله در آورید چون ممکن است موجب ادامه سوختگی گشته و همچنین بدلیل تورم قسمت های سوخته پس از حادثه ممکن است براحتی خارج نگشته و حتی خونرسانی اندام را هم مختل نماید.

- در صورت وجود آب محل سوختگي را با آب خنك كنيد. برای این کار نیازی به آب استریل نبوده و از هر آبی که قابل خوردن است می توان برای این کار استفاده کرد.

- در ساختمان پر از دود و گاز به حالت سينه خيز يا نشسته عبور كنيد و با استفاده از پتو و يا فرش فضاهاي زير درها را پر كنيد.

- البته در تمام این موارد لازم است که شما جانب احتیاط را رعایت واز حضور در این مکانهای خطرناک پرهیز نمائید مگر اینکه به هر دلیل اصرار به کمک یا ضرورت انجام مداخله برای شما وجود دارد.

- گاهی اوقات اقدامات برای این است که شما خودتان داخل یک ساختمان در حال سوختن حضود دارید و لازم است با بهترین اقدام برای نجات خود و دیگران تلاش کنید.

 برق گرفتگی  و صاعقه زدگي:

v      عبور جريان الكتريكي از بدن فرد مي تواند  باعث سوختگي، توقف تنفس و ايست قلبي شود.

v    جريان برق فشار قوي: مي تواند فرد را پرتاب كند و باعث شكستگي استخوانها و آسيبهاي مرگبار شود.هرگز براي كمك به مصدوم به محدوده جريان برق فشار قوي وارد نشويد(فاصله مطمئن 18 متر مي باشد).

v    جريان برق فشار ضعيف: قطع كردن جريان برق و دور كردن منبع برق از مصدوم با يك  وسيله چوبي مثل جاروی چوبی یا پلاستیکی در حالي كه خود روي جسم خشك و نارسا ايستاده ايد. يا كشيدن و دور كردن مصدوم از منبع الكتريكی با استفاده از روش مناسب پس از قطع منبع برق از توصیه های مناسب است. در ضمن هر فرد برق گرفته را بعنوان احتمال آسیب برای ستون فقرات در نظر بگیرید حتی اگر مصدوم پس از برق گرفتگی در همان جای خود مانده باشد.

غرق شدگی :

در مورد خطرات ناشی ازغرق شدگی بخصوص با آب سرد  با درجه حرارت آب دريا از 5 تا 15 درجه ساتيگراد که مي تواند باعث بروز کاهش دمای بدن گردد که به غیر از غرق شدگی می تواند موجب افزایش بروز خطرات  جدی و تهدید کننده برای غرق شده  شود.

مشكلات ناشی از غرق شدگی می تواند شامل موارد زیر باشد :

-         نفس نفس زدن بيمار و بلع آب

-         افزايش ناگهاني فشار خون و بروز حمله قلبي

-         كاهش قدرت شنا كردن بدلیل خستگی و حتی انقباض عضلانی

-         از دست دادن هوشیاری بدلیل کمبود اکسیژن و بروز حوادث بعدی

-         و كاهش دماي بدن(هيپوترمي)

اقدامات مناسب در فرد غرق شده :

-      برای رفتن به آب برای کمک به فرد غرق شده بعنوان آخرین اقدام انجام می شود و البته باید با وسایل مناسب وارد آب شد و حتماً آشنا بودن به فنون شنا و حمایت سایر پرسنل

-          شروع اقدامات درمانی از داخل آب و از جایی که پاهای ناجی به کف استخر رسید با انجام تهویه دهان به بینی مصدوم

-         حمایت از ستون فقرات گردنی مصدوم در حین کمک رسانی و حتی خارج ساختن از آب

-         خارج كردن مصدوم از آب و درضمن گرم كردن  در صورت نياز انجام احياء قلبي- ريوي(CPR)

-         صبر کنید تا نیروهای تخصصی برسند.

-         البته در استخر از جلیقه نجات و یک تیرک استفاده کنید.

-         در دریا و سیل باید پرسنل آموزش دیده عملیات را انجام دهند. 

-         در آب های آزاد باید از جلیقه نجات استفاده کنید .

 


جلسه چهارم:


انواع مختلف آسیب ها :

خونریزی:

یک فرد بالغ با اندام متوسط در حدود 5 لیتر خون در سیستم گردش خون دارد و سیستم گردش خون شامل:

قلب(پمپ)،عروق(شریان ها،مویرگ ها، وریدها)و خون(سلول های خونی و دیگر ترکیبات خونی)می باشد که به هر دلیل موارد فوق دچار اختلال شوند،سیستم گردش خون عملکرد طبیعی خود را از دست می دهد.

تعريف خونريزي: خونريزي يعني خارج شدن خون از درون عروق خوني كه در نتيجه ي جراحت و بريدگي اتفاق مي افتد.

خونریزی ممکن است داخلی یا خارجی باشد.

با وجود آنکه شما می توانید در کنترل خونریزی خارجی به نحو موثری وارد عمل شوید اما در کنترل خونریزی های داخلی محدودیت زیادی دارید. شناسایی و مراقبت از خونریزی خارجی آسان است. خونریزی خارجی با تراوش، جاری شدن یا بیرون جهیدن خون از زخم متظاهر می شود. جداسازی ترشحات بدن که یک عمل احتیاط آمیز است به صورت معمول باید انجام شود تا از تماس پوست و لایه های مخاطی در برابر خون و سایر ترشحات بدن جلوگیری کند. عملیات پیشگیرانه BSI بهترین راه دفاع شما در برابر انتقال بیماری های عفونی است.

خونریزی خارجی:

انواع خونريزي بر اساس نوع رگ آسیب دیده:

شرياني: خون قرمز روشن و جهنده (روشن = مملو از O2)

        فوران خون معمولا" منطبق با نبض يا انقباض قلب مي باشد.

      كنترل آن سخت تر است زيرا فشار خون در شريانها بيشتر است.

باکاهش فشار بيمار، فوران آن نیز اغلب کاهش ، و جريان خون يكنواخت ميشود (علامت تاخيري در شوك)


 

وريدي: خونريزي يكنواخت به رنگ قرمز تيره (تهي از O2)، 

        جريان يكنواخت به علت فشار كمتر

 

          مي تواند وسيع باشد ولي كنترل راحت تر است (بعلت فشار كمتر) 

 


 

مويرگي: خونی که به آهستگي جريان مي يابد.                                                                             

            اغلب به راحتي قابل كنترل است.

            اغلب خودبخود لخته مي بندد.

            درصورت درگيري سطح وسيع ^ خونريزي وسيع /  احتمالhعفونت

 

شدت خونريزي به عوامل زیر بستگی دارد:    

 1) مقدار از دست دادن خون  2 ) سن بيمار  3) وجود ساير بيماريها و جراحات  4) وجود مشكلات طبي در بيمار

کنترل خونریزی خارجی :

1-     فشار مستقیم به محل خونریزی دهنده(پانسمان فشاری)

2-     بلند کردن اندام آسیب دیده

3-     بی حرکت نمودن عضو(آتل بندی)

4-      استفاده از Ice Bag(کیسه یخ)

5-     کلمپ(بستن) نمودن سر عروق خونریزی دهنده در صورت رویت

6-     استفاده از نقاط فشار (نبض بازویی و نبض رانی و سایر نبض های اندامهای فوقانی و تحتانی)

7-     استفاده از تورنیکه (شریان بند) 


نکته:جهت کنترل خونریزی از خاک یا خاکستر  بر روی زخم استفاده ننماید.

فشار مستقیم  :

-         اولین روش برای کنترل خونریزی است .

-         استفاده از گاز استریل و فشار مستقیم بانوک انگشتان

-         اگر زخم شکاف بزرگ داشته باشد نیاز به گاز استریل بیشتر و استفاده از فشار مستقیم دست دارد .

بالابردن اندام و استفاده از Ice Bag:

-         بالا بردن اندام همزمان با استفاده از فشار مستقیم بر آن باعث کندی جریان خون و لخته شدن می شود .

-         اگر اندام دردناک ، متورم یا دفرمه است پس از آتل گیری آنرا بالا نگاه دارید .

-         کیسه یخ باعث تسریع انقباض عروق ، تسریع مراحل لخته شدن خون و کاهش تورم می شود .

بی حرکت نگاه داشتن ( آتل گیری ) :

%#C/strong>

-         آتل گیری باعث کنترل خونریزی همراه با شکستگیها میشود .

-         از ادامه آسیب به بافتها و عروق خونی و اعصاب جلوگیری می کند .

کلمپ(بستن) نمودن سر عروق: در صورت مشاهده عروق پاره شدهکه نتوان با روشهای دیگر جلو خونریزی را گرفت مثل خونریزی ناحیه گردن  می توان با انگشتان ،پنس سر عروق را کلمپ کرد و از خونریزی جلوگیری نمود.

استفاده از نقاط فشار:

با فشار به نبض های اندام خونریزی دهنده میزان خروج خون از نبض(شریان) کاهش یافته و در نتیجه فرد خون کمتری از دست می دهد با با سایر روش های ممکن است جلو خونریزی گرفته شود

استفاده از تورنیکه :درصورتی که فرد حجم خون زیادی از دست داده باشد ،با روش های فوق موفق به کنترل خونریزی نبوده و حیات بیمار در خطرباشد.

روش بستن تورنیکه:

1-     ابتدا گاز يا دستمالي بر روي بازو قرار دهيد كه علاوه بر نقش حفاظتي باعث افزايش فشار در آن نقطه گردد .

2-     به وسيله باند نواري دستمال فوق را ثابت كنيد. وسپس اهرمي مثل يك تكه چوب يا لوله يا حتي خودكار را روي آن قرار دهيد وباند را بعد از قراردادن آن گره ديگري بزنيد.

3-     اهرم را به حول مركز گره تا اندازهاي بچرخانيد كه خونريزي قطع شود در اينحال اهرم را بوسيله گره ثابت كنيد .

 زمان بستن تورنيكت را در محلي كه قابل رويت باشد بنويسيد .

4-     اندامي كه با تورنيكت بسته شده حتماً بايد در معرض ديد باشد .یا روی پیشانی بیمار با ذکر ساعت ثبت شود.

5-     حتي در زخمهاي ران و بازو تورنيكت حداقل بايد 2 اينچ يا5 سانتي متر بالاتر از آن بسته شود.


عده اي از پزشكان استفاده از كيسه هوائي دستگاه فشار خون با فشار حدود 150 ميلي متر جيوه را پيشنهاد مي كنندكه عملاً اگر امكان پذير باشد راه ايمني تري ميباشد.

دربستن تورنيكت بايد بسيار دقت كرد . چه بسا افرادي كه به دليل سهل انگاري امدادگران عضو خود را از دست داده اند . به همين دليل استفاده از تورنيكت و آتل بادي در بسياري از نقاط جهان معلق مانده است و تنها در موارد خاص مورد استفاده قرار مي گيرد .در بستن تورنيكت در قسمتي از اندام مثلاً دست بايد توجه كرد براي جلوگيري از آسيب و قطع عضو سالم به اندازه اي تورنيكت را محكم كنيم كه نبض احساس شود تا از تخريب عضو جلوگيري شود و حدالمقدور سعي شود از تورنيكت استفاده نشود .

نکته: خونريزي هاي خفيف و آرام معمولا بي خطر بوده و علائم عمومي ايجاد نمي كنند. عدم رسيدگي فوري در خونريزي هاي متوسط( كه تا حدود 1 ليتر خون از دست مي رود)، منجر به بروز حالت شوك مي شود. در خونريزي هاي شديد، امكان بروز مرگ در عرض چند دقيقه نيز وجود دارد.

خونريزي از بيني، گوش ها يا دهان :

    دلايل احتمالي خونريزي از بيني، گوش و دهان عبارتند از : آسيب جمجمه، تروماي صورت، دستكاري بيني، سينوزيت و ساير عفونتهاي راه تنفسي فوقاني، فشار خون بالا، اختلالات انعقادي، بيماريهاي مري و ...

 نکته:هر زمان كه خونريزي همزمان از بيني يا گوش هاي بیمار مشاهده گرديد  شك به شكستگي جمجمه و آسیب سر کنید.

بيماري كه دچارآسيب سر و خونريزي از محل جراحت دارد  نبايد براي توقف جريان خون كوشش كنيد: چرا كه باعث افزايش فشار داخل جمجمه و حتي تخريب بيشتر و وخیم تر شدن وضعیت بیمار ميشود.

 پس چكار كنيم؟

يك پانسمان شل در اطراف محل قرار دهيد تا خون خارج شده را جذب كند و ريسك عفونت را کاهش دهد.


در خونريزي از بيني ( اپيستاكسي : Epistaxis  )که دلیلی بر ضربه سر وجود ندارد، بيمار را در وضعيت نشسته و خمیده به جلو قرار دهيد. قسمت گوشتي سوراخ هاي بينی را محكم گرفته و فشار مستقيم را اعمال كنيد. بيمار را ساكت و آرام نگاهداريد.

از يخ ياکیسه آب سرد روي پل بيني استفاده كنيد.